Het zit erop, vorige week (29 april) was mijn laatste dag in het Landelijk Operationeel Team Corona, als chef staf van de sectie 2, continuïteit en schaarste. Nu een week later, een mooi moment om terug te blikken op 5 weken acteren op Landelijk Operationeel niveau. Dat mijn tijd erop zat, had vooral te maken met de constatering dat de rol van chef staf binnen de sectie veranderde van inhoud en daarmee een overbodige functie werd. En dan moet je de conclusie trekken dat het klaar is en moet je aftaaien. En na 5 weken van werkweken van tussen de 60 en 70 uur, maar tussen de oren van wakker worden tot slapen gaan, is het ook wel een keer goed geweest. Daarnaast en tegelijkertijd riep de plicht van de Politieacademie in de vorm van het leveren van een bijdrage aan het project Corona bestendig onderwijs. Daar breng ik mijn expertise op het thema innoveren op Leren en Ontwikkelen in.
Maar weer terug naar het LOT-C. Omdat ik eerder al op LinkedIn de eerste twee weken heb beschreven, kijk ik vooral naar de laatste drie weken. Die weken zijn we van de trekhaak opgeschoven naar het stuur. Met een onzekerheid waar we heen gaan. Immers zijn we afhankelijk van het virus enerzijds en de maatregelen anderzijds. We weten wel hoe we gaan. Structuren werden steeds helderder op basis van een militaire benadering. Duidelijk is dat de klassieke aanpak van deze crisis niet de lading dekt. Er zijn immers te veel variabelen die een rol spelen en die variabelen hebben een andere impact. Deze crisis beperkt zich niet tot een klein gebied, een kleine populatie of een kleine impact.
Er zijn dus wat balletjes opgegooid over hoe de organisatie in het vervolg vorm gegeven zou moeten worden. Hierbij is nadrukkelijk gekeken naar een aanpak conform de UN clusters of de elders in de wereld in gebruik zijnde emergency support functions. Dit heeft, al dan niet direct, geleid tot een herindeling van de secties waarbij de sectie Geneeskunde en Zorg de centrale sectie is geworden. En terecht natuurlijk want in deze crisis draait alles om het thema zorg. Althans, binnen het LOT-C. De overige secties zijn daar ondersteunend aan. Dus vanuit VN perspectief gezien, is er een cluster health ontstaan. Maar dan wel in een vorm die voor de Nederlandse setting passend is. En daarmee recht doet aan de rol van alle betrokken organisaties en waarbij de focus ligt op het ervoor zorgen dat die organisaties hun werk goed kunnen doen.
Wat binnen de sectie ook speelde was de versmalling van de werkzaamheden. In de eerste fase waren we vooral bezig waren met het afhandelen van vragen in het brede spectrum van continuïteit en schaarste. In de laatste fase ging het vooral om de PBM’s buiten de acute zorg en om het regelen van de bijstand, zowel militaire bijstand als bijstand binnen het koninkrijk als internationale bijstand. En dat alles gericht op Corona. Immers de reguliere bijstand is een verantwoordelijkheid van het Landelijk Operationeel Coördinatie Centrum (LOCC). Inhoudelijk hadden we dus de fase van operationeel reactief achter ons gelaten.
De sectiedoelstelling was inmiddels beschreven: Het identificeren en anticiperen van huidige, verwachte en mogelijke schaarste en bedreigingen van de continuïteit op het gebied van (1) mensen, waaronder specifieke kennis en capaciteiten, (2) middelen, waaronder beschikbaarheid en kwaliteit, (3) processen, waaronder kwaliteitseisen, wet- en regelgeving en ad-hoc processen. De sectie richt zich in dit analyse en adviseringsproces op de continuïteit en schaarste in de volgende specifieke gebieden:
•De zorgsector, in nauwe samenwerking met Sectie 1: Gezondheid en Zorg.
•De Openbare Orde en Veiligheid, en de effecten van maatschappelijke continuïteit
•De vitale en cruciale infrastructuren, waaronder de borging van de processen
•Bijstandsaanvragen, waaronder overzeese gebieden, Europese Unie en Internationaal
De sectie ontwikkelt op basis van analyses, concrete vragen en inhoudelijke expertise verschillende handelsperspectieven, adviezen en best-practices voor partners van het LOT-C en de interne secties. Zij vormt hierin de brug tussen de nationale organisatie en de veiligheidsregio's, regionale partners, sectoren in het crisisdomein en partners daarbuiten. In die rol verbindt de sectie en creëert zij netwerken. De sectie draagt bij aan het landelijk beeld op dit thema zodat partners in de functionele keten hier hun voordeel mee kunnen doen.G
Deze doelstelling vormde de basis voor de ontwikkeling van Information Management producten. Daar waar we begonnen met niets, zijn we binnen de sectie over gestapt op het gebruik van tools als Dropbox, Google Drive, Trello, Skype en Signal en maken we gebruik van LCMS voor communicatie met de buitenwereld. In de vierde week zijn we over gestapt op Microsoft Teams waarmee we alle voorgaande tools feitelijk overbodig maken. Als iets heel duidelijk is geworden de afgelopen 4 weken, dan is het wel dat Informatie Management een cruciale succesfactor is binnen crisismanagement. En net als de constatering met betrekking tot de emergency management organisatie, geldt ook voor IM dat dit type crisis een hele andere aanpak vergt. Zeker met het oog op de onvermijdelijke en terechte verantwoording achteraf, om te leren en niet om af te rekenen, is het van belang om alle informatie goed te loggen en beschikbaar te maken voor de eigen sectie en de crisisorganisatie als geheel. Ook daar valt nog veel te leren en te verbeteren maar ondanks dat, gaat het best wel goed. Daarnaast ligt het belang van IM tijdens dit soort crisis, dat dit proces sturend kan zijn op het werk van het team. Immers, als je van tevoren weet welke informatie van belang is, kun je het werkproces inrichten op het zo snel mogelijk beschikbaar krijgen van die informatie. Bij brand en dergelijke, is de inhoud leidend en niet het IM proces. Dat gezegd hebbende, durf ik de stelling wel aan dat de standaard IM trainingen niet voorbereiden op dit type scenario’s. Hiermee zeg ik overigens niet dat de mensen die nu IM getraind zijn, het niet zouden kunnen.
Een andere aanpak betekent ook nadenken over hoe je informatie met de buitenwereld deelt. En hoe die buitenwereld er uit ziet. Steeds duidelijker wordt ook wat de beperkingen zijn van LCMS. De zoektocht naar de juiste informatie is een lastige. Informatie moet makkelijk te vinden zijn. Niet voor niets is ons sectie motto: ‘Als niet zichtbaar bent, wordt je niet gezien’. En in het kader van zichtbaarheid is het mooi dat het LOT-C nu een eigen LinkedIn pagina heeft. De volgende stap kan zijn het beschikbaar krijgen van een website à la https://reliefweb.int/ of https://www.humanitarianresponse.info/.
De vorm waarin we informatie gieten is al wel helder. Er is een monitor ontwikkeld ie breed omarmd is. De monitor wordt twee wekelijks samengesteld op basis van door de partners aangeleverde informatie. Deze informatie is gekoppeld aan specifieke indicatoren die gerelateerd zijn aan de in de doelstelling beschreven specifieke gebieden. De monitor wordt gevoed door de informatie die in Trello staat. Met een eenvoudige handeling kan een lid van de sectie bepalen of informatie monitor waardig is. Binnen de cel IM wordt deze informatie vertaald naar leesbare informatie en op de juiste plaats in de monitor geplaatst. Na toetsing door de cel staf wordt de monitor gedeeld met de collega’s binnen het LOT-C en via de sectie communicatie van het LOT-C gedeeld met de buitenwereld. De informatie in de monitor is gebaseerd op data die gekoppeld is aan indicatoren. Deze data wordt vertaald naar effecten op mensen, middelen en processen. Naast de generieke monitor, kunnen er ook thema monitors ontwikkeld. Hierin wordt ingezoomd op specifieke thema’s zoals vitale en cruciale sectoren of bijvoorbeeld de brandweer.
Natuurlijk valt of staat alles met de mensen die het werk uit moeten cq mogen voeren. Dat begint bij het sectorhoofd en bij onze sectie is dat Sjaak Seen. Sjaak is in dienst van de Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond en is daar onder andere Operationeel Leider maar ook project manager. Op dit moment werkt hij bij de politie en specifieker bij de landelijke meldkamer organisatie. Sjaak is sinds 2004 ook actief als UNDAC member bij de VN en heeft in die rol al vele humanitaire respons missies gedraaid. Sinds mijn vertrek wordt Sjaak ondersteunt door Denise van Remmerden, normaal gesproken is Denise management assistente bij de VRU
Han Pelster is na een carrière bij het Rode Kruis en als crisismanager bij Vattenfal nu als zelfstandige actief binnen het domein crisisbeheersing. Han heeft internationale missie ervaring bij het Rode Kruis en is vorig jaar als UNDAC member in Mozambique geweest. Han is actief binnen de cel zorg. Han heeft ondersteuning van Maartje Scholten en Jeanette Kars. Die laatste is beschikbaar gesteld door Public Support. Maartje houdt zich bezig met het uivoeren van het proces PBM’s in de zorg, Jeanette ondersteunt, ontzorgd zoals ze het zelf zegt, Han vanuit het office management.
De cel Vitale en Cruciale Infrastrcutuur wordt bemensd door Freek van Elswijk. Freek heeft ook zijn eigen bedrijf en met zijn diverse achtergrond en grote netwerk is hij van grote waarde voor de sectie.
De cel Bijstand/internationaal is in vertrouwde Handen van Pelle Ramachers. Pelle heeft dit dossier tijdens zijn detachering bij het LOCC ook behartigd. Ook Pelle is internationaal actief als EU Civil Protection expert.
De cel OOV werd bemensd door Jaap Molenaar enerzijds en Joost Ebus anderzijds. Jaap is decaan aan de brandweeracademie en algemeen commandant van het Landelijk Actie Centrum Brandweer dat ook actief is binnen het LOT-C. Ook Jaap heeft internationale ervaring gerelateerd aan USAR. Joost is onderzoeker bij de brandweeracademie en daarnaast ook vrijwillig bevelvoerder bij de brandweer in Lent, Nijmegen.
De cel IM wordt geleid door Kenny Meesters. Kenny is wat je zou kunnen noemen een pracademic. Met zijn wetenschappelijke achtergrond als docent en onderzoeker aan de TU Delft en Tilburg University gekoppeld aan zijn vermogen om die wetenschappelijk kennis direct om te zetten naar praktische toepasbare tooling, een onmisbare schakel in het geheel. Dus een academic en practioner in één. En ook Kenny kent een internationale achtergrond als IM officer for UN-OCHA maar ook vanuit zijn internationale onderzoeken, bijvoorbeeld in Nepal na de aardbeving.
Kenny wordt ondersteund door een drietal studenten, Nikki van Emmerloot, Bram Verhoeven en Frederik Venneman. Zij studeren IM aan de Tilburg University en hebben hun vrije tijd nu aan het IM proces binnen de sectie en daarnaast de Admin taken besteed. Zij zijn nu druk met het afstuderen waarbij ze hun ervaringen bij het LOT-C goed kunnen gebruiken.
Dan kent de secties ook een aantal liaisons. Als eerste is daar Wilfred die namens het NSGBO de belangen van de Politie binnen onze sectie bewaakt. Naast de politie gerelateerde onderwerpen springt hij op een waardevolle manier daarnaast in waar dat nodig is. Steven Ketting en Bas Fransen vertegenwoordigen afwisselend het LOCC in de sectie en zorgen ervoor dat er geen dubbelingen in werkzaamheden plaats vinden. De kennis en kunde van beide heren is al van grote waarde gebleken. Tot slot zijn daar Erwin Coenraadts en Wouter Eidhof die namens Defensie, de Koninklijke landmacht, een essentiële rol vervullen in het aanbrengen van de benodigde structuren. Zij hebben het operationele design en organogram voor de sectie ontwikkeld en ondersteunen de cellen waar nodig om ook op cel niveau structuur aan te brengen. Zij weten de militaire aanpak op een hele mooie manier te verweven in de civiele complexiteit die crisisbeheersing met zich meebrengt.
Tot slot ben ikzelf door de Politie(academie) beschikbaar gesteld aan het LOT-C en vervul de rol van chef staf. Normaal gesproken houdt ik mij bezig met innoveren op leren en ontwikkelen en ondersteun ik het onderwijs maar ook de operatie bij het zoeken en vinden van digitale simulaties om leren en ontwikkelen effectiever en efficiënter en stiekem ook leuker te maken. Daarnaast ben ik voorzitter van het Netwerk Digitale Simulaties. En ook voor mij geldt de internationale missie ervaring voor zowel de EU als de VN en daarnaast een 8,5 jaar durende LOCC detachering.
De rode draad en daarmee ook een deel van de verklaring waarom het binnen de sectie loopt zoals het loopt, is enerzijds de internationale ervaring die de leden van de sectie hebben. Anderzijds zie je dat een ieder bereid is om een stapje harder te lopen, ook voor elkaar, als dat nodig is. En niet onbelangrijk, heen mooie mix van kennis, improvisatievermogen, ervaring, inzetbereidheid, flexibiliteit en ja, ook humor. En ik ben er trots op om hier deel van uit gemaakt te hebben.
